Nowojorscy uczeni odwrócili proces odrzucenia świńskiej nerki przeszczepionej człowiekowi

19 listopada 2025, 09:55

Medycyna na całym świecie ma problem z niedostateczną liczbą dawców organów. By temu zaradzić od dłuższego czasu prowadzi się – z większymi lub mniejszymi sukcesami – prace nad ksenotransplantacją, czyli przeszczepianiem organów od innych gatunków zwierząt. Wykorzystuje się w tym celu świnie. Zwierzęta są poddawane genetycznym modyfikacjom, których celem jest powstrzymanie układu odpornościowego dawcy przed rozpoznaniem organu jako obcego, zaatakowanie go i odrzucenie przeszczepu. Mimo tych modyfikacji organizm człowieka nadal może zaatakować i odrzucić organ.



Rodzina od pokoleń przechowywała starą książkę. Okazało się, że to unikatowy skarb

13 listopada 2025, 10:08

W pewnej rodzinie z okolic Bergen od pokoleń znajdowała się stara książka. Rodzinna tradycja mówiła, że pochodziła ona z klasztoru na zachodzie kraju. Niedawno jej członkowie postanowili przekazać ją do Narodowej Biblioteki Norwegii. Gdy konserwator Chiara Palandri po raz pierwszy ją zobaczyła, od razu zdała sobie sprawę, że ma do czynienia z czymś unikatowym. Jej uwagę przyciągnęła niezwykła oprawa. Nigdy nie widziałam niczego podobnego, mówi Palandri. Teraz muzeum wzywa na pomoc międzynarodowych ekspertów, a dotychczasowe badania sugerują, że to jedna z trzech najstarszych, a może najstarsza, zachowana norweska książka.


Monumentalna budowla to niezwykły kosmogram sprzed 3000 lat. Tu narodziły się elity Majów?

6 listopada 2025, 11:55

W 2017 roku w dżungli przy granicy Meksyku z Gwatemalą archeolodzy odkryli monumentalną platformę ziemną sprzed 3000 lat. Ma ona 1400 metrów długości, 400 metrów szerokości i do 15 metrów wysokości. Platforma była budowana w latach 1000–800 p.n.e., setki lat przed rozkwitem w regionie cywilizacji Majów. To najstarsza monumentalna budowla na obszarze Majów i największa prehiszpańska struktura w regionie. Szybko okazało się, że wielka platforma to tylko część krajobrazu archeologicznego okolicy. Teraz zaś archeolodzy donieśli, że stanowisko Aguada Fénix tworzy wielki kosmogram o wymiarach 9x7,5 kilometra, w którym architektura i miejsca symboliczne są przedstawieniem kosmicznego porządku czasu i przestrzeni.


Zagadka stabilności piwnej piany rozwiązana. To postęp w wielu dziedzinach nauki

1 września 2025, 15:48

Piękna stabilna piana to jeden z elementów piwa, którego poszukują miłośnicy tego napoju. Niestety, często spotyka ich zawód. Tworząca się podczas nalewania pianka błyskawicznie znika, zanim zdążymy wziąć pierwszy łyk. Są jednak rodzaje piwa, szczególnie piwa belgijskie, na których pianka jest wyjątkowo stabilna. Naukowcy z Politechniki Federalnej w Zurychu, pracujący pod kierunkiem profesora Jana Vermanta, odkryli właśnie sekret długotrwałego utrzymywania się piany na piwie. Poznanie tej tajemnicy zajęło 7 długich lat badań.


Powstanie uniwersalna przeciwwirusowa szczepionka mRNA?

20 sierpnia 2025, 10:03

Około 15 lat temu immunolog Dusan Bogunovic z Columbia University natrafił na pacjentów cierpiących na rzadką chorobę genetyczną. Pierwotnie sądzono, że mutacja zwiększa ich podatność na niektóre infekcje bakteryjne. Jednak im więcej takich pacjentów identyfikowano, im szerzej zakrojone badania można było przeprowadzić, tym bardziej jasne stawało się, że osoby takie mają niezwykłą cechę – ich organizmy wyjątkowo skutecznie radziły sobie z wirusami.


Tajemnica komórek jajowych rozwiązana. Wiemy, jak zachowują młodość przez dekady

24 lipca 2025, 10:29

Kobiety rodzą się z 1-2 milionami oocytów, z których powstają komórki jajowe. Do menopauzy ich liczba spada do kilkuset. Każda z tych komórek musi przez około 50 lat unikać zużycia się, by móc dojrzeć i być gotową do zapłodnienia. Nowe badania pokazują, w jaki sposób komórki to osiągają. Badając ponad 100 świeżo podarowanych nam jajeczek, największy zbiór tego typu, odkryliśmy zadziwiająco minimalistyczną strategię, która pomaga komórkom pozostać w stanie dziewiczym przez wiele lat, mówi doktor Elvan Böke z Centre for Genomic Regulation.


Jądro komórkowe po ataku wirusa opryszczki

15 lipca 2025, 14:46

Zobaczcie, co wirus opryszczki typu I (HSV-1) robi z komórkami. Po lewej jądro komórkowe przed atakiem wirusa, po prawej – 8 godzin po infekcji. Wirusy są w pełni uzależnione od gospodarzy. Przejmują maszynerię komórek gospodarza, by się namnażać. Okazuje się, że HSV-1 w znaczącym stopniu przebudowuje też wnętrze komórki.


Duża świątynia rzuca światło na tajemniczą prekolumbijską kulturę Tiahuanaco

11 lipca 2025, 14:07

Tiahuanaco czy też Tiwanaku, to duża, ważna i bardzo tajemnicza kultura prekolumbijska. Była to jedna z najwcześniejszych i prawdopodobnie w swoim czasie najpotężniejszych kultur Ameryki Południowej. Zniknęła przed tysiącem lat. Teraz naukowcy znaleźli wielki kompleks świątynny tej kultury, który rzuca nieco światła na organizację społeczeństwa Tiahuanaco, jego wierzenia i potęgę.


Noworodki mają wyższy poziom biomarkerów alzheimera niż ludzie chorzy

26 czerwca 2025, 12:38

Czy coś może łączyć zdrowe noworodki z osobami cierpiącymi na chorobę Alzhemera? Okazuje się, że tak. Jak donosi międzynarodowy zespół naukowy, u jednych i drugich występuje podniesiony poziom biomarkerów odpowiedzialnych za alzheimera. Mowa tutaj o fosforylowanym białku tau, a konkretnie o jego odmianie p-tau217. Jest ono od dawna wykorzystywane w testach diagnostycznych choroby Alzheimera. A noworodki mają go więcej niż cierpiący na alzheimera.


Uczeni z Miami odkryli 230 nieznanych dotychczas wielkich wirusów

10 czerwca 2025, 08:27

Wielkie wirusy mają istotne znaczenie dla ekosystemu mórz i oceanów poprzez ich oddziaływanie z glonami czy amebami, które znajdują się na dole morskiego łańcucha pokarmowego. Naukowcy z University of Miami odkryli 230 nowych, nieznanych dotychczas wielkich wirusów żyjących w morzach i oceanach. Odkrycia dokonali zaś za pomocą wysoko wydajnych metod obliczeniowych za pomocą których przeanalizowali publicznie dostępne bazy danych zawierających informacje o genach zidentyfikowanych w wodach na całym świecie.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy